Hartverwarmend en voedzaam
De dagen zijn kort, de temperaturen dalen en we kruipen maar wat graag bij de kachel. En bij de koude winter hoort natuurlijk bijpassend eten, echte winterkost. Winterkost is niets meer en niets minder dan kost die we in de winter eten. Maar welke producten horen bij de echte winterkost en hoe is dit ontstaan?
Het ontstaan van winterkost
Vandaag de dag is de scheidingslijn tussen seizoengroente een stuk kleiner dan vroeger. Vroeger was men afhankelijk van de producten welke in het seizoen verkrijgbaar waren. Er was geen import van boontjes of broccoli, die at men in de zomer. Maar wel volop wortels, knollen en koolsoorten vers van het land. Vandaag de dag is er door import en gemoderniseerde teeltwijze veel meer verkrijgbaar in de winter. Toch houden wij vandaag de dag de typische wintergroente nog graag in stand. Want geef nu toe, wie krijgt er zodra de eerste vorst geweest is nu niet meteen zin in boerenkool?
Voedzame wintergroente
Typische wintergroente zoals kolen, wortels en knollen barsten van de vitamine. Deze groente zijn doorgaans veel voedzamer dan zomergroente. Wintergroentes bevatten meer voedingsvezels, vitamine en mineralen welke jouw lichaam nodig heeft als bouwstenen. Zeker in koude dagen waarin onze weerstand lager is en we vatbaarder zijn. Juist die dagen schreeuwt ons lichaam om voedzame groentes. Wil je jouw lichaam een echte boost geven in de winter, eet dan iedere dag een andere winterse groentesoort. Voldoende variatie en een goede mix zorgt ervoor dat jouw lichaam tijdens de koude dagen voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt.
‘’ een portie spruitjes bevat net zo veel vitamine C als twee sinaasappels’’’
Welke wintergroente geven die boost?
Boerenkool:
Als we het over gezonde wintergroente hebben dan staat boerenkool ver bovenaan de top. Boerenkool zit vol met vitamine C, K, A, ijzer, kalium en magnesium. Met een portie van 70 gram boerenkool heb je al de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid vitamine A, C en K te pakken. Daarnaast is boerenkool rijk aan voedingsvezels, welke bijdragen aan een gezonde spijsvertering. Ook heeft boerenkool een ontstekingsremmende werking.
Winterpeen:
Winterpeen is heerlijk zoet van smaak en een voedzame groente om toe te voegen aan jouw winterkost. Winterpeen bevat veel betacaroteen. Betacaroteen wordt in je lichaam omgezet in vitamine A. Vitamine A is van essentieel belang voor je ogen en je immuunsysteem. Naast vitamine A bevat winterpeen veel antioxidanten welke het risico op chronische ziektes aanzienlijk verlagen. Als je echte gezonde en smaakvolle winterpeen wilt, kies dan voor ‘’vuile’’ winterpeen. Dit zijn de winterpenen waar de aarde nog aan zit. De aarde beschermt de wortel tegen uitdrogen, en de wortel neemt zelfs nog extra voedingsstoffen op uit de aarde.
Spruitjes:
De een is er gek op en de ander gruwelt ervan. Nu is het natuurlijk van belang hoe je ze klaar maakt hoe lekker ze zijn. Want wie is er nu gek op spruitjes die te gaar gekookt zijn? Probeer ze eens kort te blancheren en dan lekker roerbakken. Gegarandeerd succes. Maar naast dat ze heerlijk klaar gemaakt kunnen worden is er nog een enorme motivator om deze groene rakkers te eten. Ze zijn namelijk super gezond. Spruitjes bevatten namelijk in verhouding wel 3 keer zo veel vitamine C als sinaasappels. Dit in combinatie met de aanwezige vitamine B zorgt ervoor dat je zenuwstelsel en hersenen goed kunnen functioneren en je energie op peil blijft. Ook bevatten spruiten voedingsvezels, fosfor, kalium en eiwitten welke weer bijdragen aan de herstel en opbouw van je botten. Eigenlijk is er dus geen goede reden om spruitjes ooit nog te laten staan!
Prei:
Deze lekkere veelzijdige groente is een smaakvolle toevoeging in je gerechten. Maar naast smaakvol is de prei ook zeer voedzaam. Prei bevat net als de bovenstaande groente veel vitamine. Maar naast de gangbare vitamine bevat prei ook mangaan. Mangaan is een veel minder besproken mineraal dan bijvoorbeeld ijzer. Maar zeker niet onbelangrijk. Mangaan heeft je lichaam nodig voor de vorming van botweefsel en het draagt bij aan de bescherming van lichaamscellen bij stress. Sla de prei dus zeker niet over in de winter.
Zuurkool:
Zuurkool is een echte ouderwetse klassieker. Kool was natuurlijk in de winter een van de weinig aanwezige groentesoorten. Zo is de zuurkool ontstaan, men had in de kelder een Keulse pot waarin de kool aangedrukt en afgedekt zat. De witte kool gistte daar tot zuurkool welke lang houdbaar was. Zo was er variatie voor het diner, smaakvol en voedzaam want zuurkool is rijk aan vitamine C en B. Het draagt daardoor bij aan de levering van energie en onderhoud van ons zenuwstelsel en hart.
Vergeten wintergroente
De vijf bovenstaande groente die kennen we natuurlijk allemaal wel. Maar als we terug in de tijd gaan bestond echte winterkost uit veel meer dan dat. Heerlijke typische wintergroente die velen niet meer zullen kennen, of alleen van naam. Ze behoren dan vandaag de dag tot de categorie vergeten groente. Deze groentesoorten worden niet op grote schaal geteeld. En van sommige zul je als je ze ziet niet meteen weten wat er mee te doen.
Aardpeer:
Aardpeer een bijzonder knolletje welke vandaag de dag nog maar weinig verkrijgbaar is. Aardperen zijn alleen in de wintermaanden verkrijgbaar, maar als je ze kunt bemachtigen neem ze dan zeker mee. De aardpeer is vers rauw te eten maar je kunt ze ook heerlijk bakken of een smaakvolle soep van koken. Aardpeer bevat veel voedingsvezels en calcium. Calcium is van essentieel belang voor de stevigheid van ons gebit en skelet.
Savooiekool:
De savooiekool is een koolsoort die niet meer op grote schaal geteeld wordt. Zonde want deze kool is lekker om mee te koken. De bladeren lenen zich perfect om te vullen. Even kort blancheren en vullen met gehakt. Savooiekool is onder andere rijk aan vitamine C, calcium en kalium. Kalium zorgt voor het op peil blijven van een gezonde bloeddruk en zorgt voor de energiehuishouding in je spieren.
Pastinaak:
Ooit was pastinaak een van de meest populaire wintergroente, tegenwoordig behoort deze tot de vergeten groente. Maar langzaam maakt pastinaak toch weer een beetje opmars in de rij van Hollandse winterkost. En dat is niet voor niets want pastinaak is een zeer voedzame wortel. De pastinaak bevat onder andere veel kalium en magnesium. Magnesium is belangrijk voor de opbouw van spieren en draagt bij aan de energievoorziening van ons lichaam.
Schorseneren:
Ook wel bekend als arme lui’s asperges. Deze robuust uitziende wortel werd vroeger gegeten door de armeren die geen asperges konden betalen. De smaak heeft er dan ook zeker wat van weg. Er is maar een nadeel aan schorseneren en dat is dat ze qua schoonmaken wel wat energie vergen. Daar komt dan ook meteen de andere bijnaam ‘’keukenmeidenverdriet’’ vandaan. Het dreef de keukenmeiden tot wanhoop de wortel schoon te maken. Maar dat mag de pret niet drukken want eenmaal op het bord heb je een smaakvolle en voedzame groente te pakken. Schorseneren bevatten namelijk veel vitamine C, ijzer, kalium, magnesium en calcium. Het is het schoonmaken dus meer dan waard.
‘’ zet die potjes met vitaminepillen maar weer terug in de kast, vanaf nu zijn wintergroente jouw vitamineboost!’’
Vanaf nu, wintergroente!
Naast dat wintergroente mega lekker en gezond zijn, zijn er nog meer voordelen aan groente uit het seizoen eten. Zo is er minder transport nodig voor groente van eigen bodem, dit bespaart het milieu. Producten welke in het seizoen zijn en dus van eigen bodem komen hoeven niet zo’n lange weg af te leggen. Daardoor zijn groente in het seizoen voordeliger dan de geïmporteerde groente buiten het seizoen. De groente heeft meer smaak doordat het snel van het land bij jou in de pan ligt en er dus geen smaak verloren kan gaan tijdens lange transporten. En we stimuleren onze eigen economie bij lokale inkoop. Alleen maar pluspunten en voordelen voor lekkere winterkost!
