Leer gesprekken sturen met de Roos van Leary

Leer gesprekken sturen met de Roos van Leary

Met de Roos van Leary kun je beweging krijgen/sturen in zowel zakelijke als privé gesprekken. De Roos van Leary is een communicatiemodel en geeft inzicht in natuurlijke interactiepatronen van mensen en hoe je daarmee effectief de communicatie kunt beïnvloeden. Met dit model bekijk je het gedrag van mensen vanuit behoeften, acceptatie en invloed. Er worden 8 communicatiestijlen onderscheiden.

Rond het jaar 1950 is de Roos van Leary ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Timothy Leary. Met dit model kun je de wijze van communiceren tijdens een gesprek beïnvloeden. Het wordt daarom ook veel gebruikt in de gedragspsychologie en communicatie. In dit model wordt beschreven hoe de interactie tussen mensen het gedrag beïnvloedt.

Het gedrag van de een roept gedrag op bij de ander. Met dit model leer je hoe je het gedrag kunt beïnvloeden.

Hoe ervaar je de volgende zinnen?

"Stoel aanschuiven!"

"Ik wil graag dat je de stoel aanschuift."

"Mag de stoel misschien aangeschoven worden?"

De opdracht in alle 3 de zinnen heeft dezelfde strekking, maar een totaal verschillende uitwerking op jouw gedrag.

De Roos van Leary is gebaseerd op 2 basisbehoeften die ten grondslag liggen aan gedrag bij mensen: invloed en acceptatie. Deze behoeften vormen de assen van het cirkelmodel. Invloed is de dominantie-as. Dit is de verticale as in het midden van de cirkel. En de affiliatie-as is de horizontale as en staat voor acceptatie.

Het gedrag dat bij invloed hoort, noemt Leary in zijn model "Boven-gedrag". Het gedrag dat niet of nauwelijks gericht is op invloed noemt hij "Onder-gedrag". Gedrag gericht op acceptatie noemt hij "Samen-gedrag" en het gedrag dat in het nadeel staat van acceptatie noemt Leary "Tegen-gedrag".

Nu dit is uitgelegd zijn de hoofdlijnen van de Roos van Leary in kaart. Op basis van deze 2 dimensies maakte Leary een cirkel waarin hij 8 verschillende communicatiestijlen van elkaar onderscheidde.

Leidend: Boven, samen-gedrag. Het leidende gedrag is gericht op controle en het nemen van de leiding in een interactie. Mensen die bij deze stijl passen vertonen vaak dominantie en zijn vaak assertief. Ze willen graag de touwtjes in handen hebben, initiatief tonen en beslissingen nemen. Een leidend persoon is vaak zelfverzekerd en neemt graag het voortouw in situaties.

Bijvoorbeeld; "Goedenavond, ik loop maar direct door, ik heb namelijk gereserveerd."

Helpend: Samen, boven-gedrag. Het helpende gedrag is gericht op het helpen en ondersteunen van anderen. Mensen die bij deze stijl passen zijn vaak empathisch en tonen begrip voor anderen. Deze mensen willen graag bijdragen aan het welzijn van anderen en staan klaar om hulp te bieden. Helpende personen streven naar samenwerking en willen anderen ondersteunen.

Bijvoorbeeld; "Goedenavond, mijn naam is Engelen, ik heb een reservering gemaakt om 19:00 uur. Kunt u nakijken of dat klopt?"

Meewerkend: Samen, onder-gedrag. Het meewerkende gedrag is gericht op samenwerken en harmonie. Mensen die bij deze stijl passen hebben de neiging om zich aan te passen aan anderen en conflicten te vermijden. Ze zijn snel bereid om compromissen te sluiten en gaan conflicten meestal uit de weg. Meestal zijn meewerkende personen vriendelijk en willen ze graag een positieve omgeving creëren.

Bijvoorbeeld; "Eh....sorry...goedenavond, ik ben Harold Engelen. Ik dacht dat ik om 19:00 uur een tafeltje gereserveerd had...eh."

Volgend: Onder, samen-gedrag. Het volgende gedrag is gericht op het volgen van anderen en het aanpassen aan hun leiderschap. Mensen met deze stijl hebben de neiging zich te laten leiden en zijn vaak volgzaam. Ze accepteren autoriteit van anderen en nemen snel een passieve rol. Volgende personen zijn vaak bereid om anderen te ondersteunen en volgen hun beslissingen.

Bijvoorbeeld; "Goedenavond, moet ik aan dit tafeltje gaan zitten of ehh...?"

Teruggetrokken: Onder, tegen-gedrag. Het teruggetrokken gedrag is gericht op het vermijden van sociale interacties en hecht zeer veel waarde aan persoonlijke ruimte. Mensen met deze stijl hebben de neiging om zich terug te trekken in situaties en kunnen als introvert beschouwd worden. Ze kunnen verlegen zijn en hebben vaak behoefte aan tijd alleen. Ook zijn ze vaak observerend en luisteren liever dan dat ze veel vertellen.

Bijvoorbeeld; "Mijn naam is Engelen...zucht..."en neemt plaats aan de gereserveerde tafel.

Opstandig: Tegen, onder-gedrag. Het opstandige gedrag is gericht op het uitdagen van anderen en het ondermijnen van gezag. Mensen met deze stijl hebben de neiging om zich tegen anderen te verzetten, zijn rebels en/of opstandig. Ze hebben vaak een sterke behoefte aan onafhankelijkheid. En conformeren zich niet graag aan regels en beperkingen.

Bijvoorbeeld; "Ik heb om 19:00 uur gereserveerd, maar ik zal wel weer uren moeten wachten. Het is altijd hetzelfde hier!....."

Aanvallend: Tegen, boven-gedrag. Het aanvallende gedrag is gericht op het agressief domineren en kwetsen van anderen. Mensen met deze stijl kunnen vijandig en provocerend zijn. Ze willen anderen intimideren en hun macht tonen om controle te verkrijgen.

Bijvoorbeeld; "Ja, kan het niet wat sneller! Wie denk je wel dat je bent! Ik heb gereserveerd!"

Concurrerend: Boven, tegen-gedrag. Het concurrerend gedrag is gericht op het winnen en overtreffen van anderen. Mensen met deze stijl hebben de neiging om competitief en ambitieus te zijn. Ze willen graag hun doelen bereiken en soms ten koste van anderen streven naar succes.

Bijvoorbeeld; "Zeg tegen de manager dat ik er ben!! Ik wil meteen naar mijn gereserveerde tafel."

Nu de gedragsstijlen helder zijn, is het van belang dat je ze leert herkennen. Iedereen heeft een voorkeursgedragsstijl. Dit is de stijl die het meest bij jezelf naar voren komt. Maar door de verschillende gedragsstijlen goed te leren herkennen, leer je ook dat je naast je eigen voorkeursstijl ook de mogelijkheid hebt om de andere stijlen toe te passen. En daarmee het gedrag van de ander te sturen.

Natuurlijke interactie binnen de Roos van Leary

Timothy Leary heeft ontdekt dat er wetmatigheden in de interactie tussen mensen bestaan. Binnen zijn model roept "Boven-gedrag" "Onder-gedrag" op en andersom. En "Samen-gedrag" versterkt "Samen-gedrag" en "Tegen-gedrag" roept "Tegen-gedrag" op. Hierdoor ontstaan 4 interactiepatronen binnen de Roos van Leary.

Leidend - Volgend:

De leidende gedragsstijl roept volgend gedrag op en volgend gedrag roept leidend gedrag op. Maar let op, wanneer de gedragsstijl te sterk wordt ingezet, kan dit leiden tot "Het knellende interactiepatroon van leiden en volgen" en dit gebeurt wanneer beide teveel worden ingezet.

Helpend - Meewerkend:

Een persoon die helpend gedrag laat zien, krijgt meestal een meewerkende reactie. Meewerkend gedrag roept op zijn/haar beurt weer helpend gedrag op. Als er teveel helpend en meewerkend gedrag ontstaat, kom je zoals ze zeggen in "De verstikkende liefdesdans".

Concurrerend - Teruggetrokkenheid:

In de meeste gevallen roept concurrerend gedrag teruggetrokken gedrag op bij de gesprekspartner. En degene met teruggetrokken gedrag kan rekenen op concurrerend gedrag terug. Als er teveel van beide wordt ingezet, ontstaat "Het meester-slaaf-model" als gevolg van polarisatie.

Aanvallend - Opstandig:

Een aanvallende gedragsstijl komt meestal agressief over en roept opstandig gedrag op bij de ander. Zo roept opstandig gedrag bij de ander aanvallend gedrag op. Bij teveel van beide gedragsstijlen ontstaat er "De agressiespiraal" en deze is moeilijk ongedaan te maken. En bestaat ook uit veel onbegrip.

De sleutel in een knellend interactiepatroon:

Als je eenmaal in een knellende interactie zit, is het erg moeilijk om uit zo'n situatie te komen. Maar ook daar heeft het model een oplossing voor. De "interactiesleutel" noemt Timothy Leary het zelf. Het is niet altijd eenvoudig om dit toe te passen, dit omdat het gedrag van jezelf vraagt dat buiten de comfortzone ligt.

De interactiesleutel van het Roos van Leary-model is: Neem de positie in die horizontaal tegen de positie van je gesprekspartner staat. Dit houdt in dat je niet je natuurlijke gedrag gaat volgen zoals hiervoor besproken. Maar je gaat heel bewust kiezen voor de horizontaal tegenovergestelde positie van het gedrag van de ander kiezen.

Als voorbeeld; Leidend gedrag roept volgend gedrag op, maar als je daarmee in het knellende interactiepatroon komt, is het zaak om concurrerend gedrag toe te passen. Dit is natuurlijk een heel andere gedragsstijl, maar dit is het geen waar jij van een leidende gedragsstijl een teruggetrokken reactie kan maken. Want dat is hetgeen dat je aantrekt met concurrerend gedrag.

Conclusie:

Je snapt nu wellicht dat je een enorme troef in handen hebt als je dit bewust kunt toepassen in al jouw interacties. En hiermee kun je van een moeilijke gast een rustige makkelijke gast maken, zonder dat je daarvoor zonder respect zonder gastvrijheid met mensen omgaat.

Kortom, in alle gevallen is het heel goed om bewust om te gaan met de Roos van Leary en goed te sturen op de gedragsstijlen en daarmee te shinen in jouw interacties!